III Sesja Naukowa „Z dziejów Ziemi Jastrzębskiej” – historia, pamięć i wspólnota
13 września 2025 r. w murach Publicznej Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Jastrzębiu odbyła się trzecia już edycja sesji naukowej z cyklu „Z dziejów Ziemi Jastrzębskiej”. Wydarzenie to, zapoczątkowane w jubileuszowym roku 600-lecia Jastrzębia, na stałe wpisało się w kalendarz kulturalny gminy, gromadząc przedstawicieli nauki, władz samorządowych, duchowieństwa, nauczycieli, uczniów oraz mieszkańców.
Uroczyste powitanie
Spotkanie rozpoczęli prowadzący – Gabriela Czarnota i Antoni Walkiewicz, którzy przypomnieli, że idea sesji narodziła się w 2022 roku, a dzięki zaangażowaniu wielu osób rozwinęła się w trwałą tradycję.
W imieniu organizatorów – Burmistrza Jastrzębia Andrzeja Brachy oraz Stowarzyszenia Rozwój i Innowacje Gminy Jastrząb – głos zabrała prezes stowarzyszenia Dorota Sykulska. – „Wyrażam ogromną radość z tego, że możemy uczestniczyć w trzeciej sesji naukowej. To piękny dowód, że pamięć o naszych dziejach nie tylko trwa, ale i rozwija się z roku na rok” – podkreśliła.
Wśród licznie przybyłych gości znaleźli się m.in. radna sejmiku mazowieckiego Edyta Wietrak, wicestarosta szydłowiecki Anita Gołosz, przewodniczący Rady Miejskiej w Jastrzębiu Sławomir Binkowski, duchowni z parafii Jastrząb i okolic, dyrektorzy szkół, sołtysi oraz przedstawiciele organizacji społecznych i mediów.
Słowo Burmistrza
Burmistrz Andrzej Bracha w swoim wystąpieniu przypomniał słowa św. Jana Pawła II: „Naród, który nie zna swojej przeszłości, umiera i nie buduje swojej przyszłości”. – „Te słowa niech będą myślą przewodnią dzisiejszego spotkania. Historia nie jest tylko ciekawostką – to fundament, na którym budujemy teraźniejszość i przyszłość” – mówił.
Wykłady i komunikat
Moderację sesji prowadził Kamil Walkiewicz, radny Rady Miejskiej i wiceprezes Stowarzyszenia Rozwój i Innowacje.
Pierwszy wykład wygłosił prof. dr hab. Jerzy Gapys (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), przedstawiając referat pt. „Dobroczynność w Jastrzębiu. Zarys działalności Delegatury RGO Rogów-Jastrząb 1941–1944”. Profesor ukazał dramatyczny kontekst okupacji niemieckiej – głód, niedobory, represje – a także niezwykłą inicjatywę mieszkańców, którzy dzięki pracy Rady Głównej Opiekuńczej organizowali pomoc dla dzieci, ubogich i wysiedleńców. – „Człowiek w biedzie potrafił dzielić się jeszcze z większą biedą. To piękne świadectwo solidarności i chrześcijańskiej postawy” – podkreślił prelegent.
Drugi wykład pt. „Zarys dziejów Orłowa i Śmiłowa” przedstawiła Barbara Tarka (Gminna Biblioteka Publiczna w Jastrzębiu). Autorka, rodowita mieszkanka Śmiłowa, przywołała bogatą historię swoich rodzinnych stron – od pierwszych wzmianek w źródłach Jana Długosza, przez dzieje wójtostwa i parcelacje ziemskie, aż po rozwój kamieniarstwa i działalność lokalnych rodzin: Angiewiczów, Rzeszowskich, Warzyckich czy Kacprzaków. – „Historia nie jest tylko zbiorem dat, lecz pamięcią o ludziach, którzy codziennym trudem budowali wspólnotę” – zaznaczyła.
Trzecia część sesji to komunikat z cyklu „Żyją w naszej pamięci”, który wygłosił ks. prał. dr Albert Warso (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II). Przywołał on postać śp. Zofii Konieczki (1923–2003) – mieszkanki Nowego Dworu, kobiety głębokiej wiary i odwagi. – „Była cichą bohaterką codzienności, która potrafiła przeciwstawić się naciskom władz i z odwagą bronić symboli wiary. Jej świadectwo pozostaje żywe w pamięci mieszkańców” – mówił ks. Warso.
Folklor i radość wspólnego śpiewu
Zwieńczeniem uroczystości był występ zespołu ludowego „Gąsawianki”, który zaprezentował tradycyjne przyśpiewki oraz żartobliwy utwór „Babcia nowoczesna”. Publiczność nagrodziła artystki gromkimi brawami, a atmosfera wspólnego śpiewania dodała wydarzeniu wyjątkowego kolorytu. – „Z piosenką na ustach łatwiej iść przez życie, a muzyka odejmuje nam lat” – śpiewały członkinie zespołu.
Sesja jako lekcja historii i patriotyzmu
III Sesja Naukowa „Z dziejów Ziemi Jastrzębskiej” była nie tylko spotkaniem ze źródłami i opowieścią o przeszłości, ale także ważną lekcją patriotyzmu i szacunku wobec dziedzictwa naszych przodków.
Dziękujemy wszystkim organizatorom, prelegentom, gościom oraz uczestnikom – zarówno dorosłym, jak i młodzieży szkolnej – za obecność i zaangażowanie. To dzięki takim wydarzeniom historia naszej małej ojczyzny żyje i inspiruje kolejne pokolenia.
