Majowe święta – historia i refleksja we współczesnym wydaniu

31 kwietnia 2025 r. na holu Publicznej Szkoły Podstawowej im. T. Kościuszki w Jastrzębiu odbyła się wyjątkowa prezentacja poświęcona majowym świętom narodowym. W wydarzeniu wzięli udział uczniowie, nauczyciele oraz Dyrekcja szkoły.

Całość przygotował i poprowadził Michał Gajewski, nauczyciel języka angielskiego i informatyki w naszej szkole.

Na początku spotkania uczestnicy obejrzeli film edukacyjny pt. „Co świętujemy 1 maja?”, który w przystępny sposób przedstawił historię Święta Pracy – od czasów rewolucji neolitycznej, przez XIX-wieczne walki robotnicze, aż po współczesne obchody tego dnia w Polsce i na świecie .

Następnie prowadzący wygłosił prelekcję dotyczącą 2 maja, poświęconą Dniu Flagi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Dniu Polonii i Polaków za Granicą. Zgromadzeni uczniowie poznali dzieje naszych symboli narodowych oraz znaczenie Polonii dla współczesnej tożsamości narodowej:

2 MAJA – DZIEŃ FLAGI I DZIEŃ POLONII

Moja krótka mowa dotyczyć będzie symbolu, który – jak powiedział Józef Piłsudski – jest „rzeczą dziwną, zwykłą szmatą złotem tkaną, a jednak w życiu żołnierza przedstawia wartość symbolu jego udręki, jego dążeń i celów”.

Dziś chcę pochylić się nad flaga narodową – znakiem, który wyrasta z tej samej tradycji co sztandar, chorągiew, proporzec.

Historia flagi to historia znaków, pod którymi ludzie gromadzili się do walki, do modlitwy, do świętowania.

Już tysiące lat temu Sumerowie i Egipcjanie używali weksykoloidów – prętów z przytwierdzonymi skórami czy piórami – aby wskazać, kto należy do jakiej wspólnoty.

W starożytnym Rzymie pojawiły się pierwsze tkaninowe znaki – weksylia, przodkowie dzisiejszych flag.

Z czasem znak ten stał się czymś więcej niż tylko oznaczeniem oddziału wojskowego.

W średniowieczu chorągwie i sztandary symbolizowały wspólnotę, duchową i polityczną przynależność.

Utrata chorągwi była hańbą. Zdobycie – najwyższym triumfem.

A flaga? Flaga jest dziś właśnie takim znakiem – widzialnym i czytelnym symbolem całego narodu.

Flaga biało-czerwona, ustanowiona oficjalnie w 1919 roku, towarzyszyła Polakom w czasach radości i klęski.

W II Rzeczypospolitej powiewała nad odbudowywanym państwem.

W czasie wojny była ukrywana, ale żyła w sercach.

W PRL-u nie zniknęła – choć orzeł utracił koronę, flaga trwała.

Po 1989 roku przywrócono historyczne godło, a biało-czerwone barwy odzyskały pełnię znaczenia.

2 maja, przypadający między Świętem Pracy a Świętem Konstytucji, obchodzimy jako Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej – dzień, który ma nas skłonić do refleksji nad tym, co znaczy być częścią wspólnoty.

Wywieszenie flagi to nie tylko gest – to znak, że pamiętamy, kim jesteśmy.

Ale tego samego dnia obchodzimy też Dzień Polonii i Polaków za Granicą.

To święto szczególne, bo mówi o tych, którzy – choć żyją daleko od Polski – nigdy nie przestali być Polakami.

Szacuje się, że poza granicami kraju żyje nawet 20 milionów osób pochodzenia polskiego.

Tworzą oni drugą, ogromną Rzeczpospolitą – rozproszoną po świecie, ale złączoną wspólną pamięcią, językiem, wiarą i dumą z biało-czerwonej flagi.

To właśnie Polonia wspierała Polskę, gdy ta była rozdzierana przez zaborców, milczała pod butem cenzury, walczyła o wolność.

To ona zakładała szkoły i kościoły, drukowała nielegalną prasę, finansowała walkę o niepodległość.

Wielcy Polacy żyli i działali na emigracji: Adam Mickiewicz – poeta narodowy, Juliusz Słowacki, Ignacy Jan Paderewski, Jerzy Giedroyc, twórca „Kultury” paryskiej, czy Jan Nowak-Jeziorański – głos wolnej Polski zza żelaznej kurtyny.

Współczesna Polonia to także nauczyciele w polskich szkołach w Chicago, harcerze w Londynie, polscy lekarze i inżynierowie w Niemczech, Kanadzie, Norwegii, Argentynie czy Australii.

To nasi rodacy, którzy nigdy nie odwrócili się od Polski – choć Polska nieraz odwracała się od nich.

Flaga, podobnie jak sztandar, nie jest tylko tkaniną.

To drogowskaz.

Dla nas – wskazuje nasze korzenie, tożsamość, miejsce.

Dla Polaków żyjących za granicą – przypomina, skąd są, choćby dzieliły ich tysiące kilometrów.

Kiedy więc wieszamy flagę 2 maja – pamiętajmy, że powiewa ona także nad polskimi domami w Toronto, w Wilnie, w Reykjaviku, w Nowym Jorku, w Buenos Aires i w wielu innych miejscach świata.

Tam, gdzie są Polacy – tam żyje Polska.

Dziś, w świecie memów i haseł, łatwo wyśmiać takie symbole.

Ale młody człowieku – kiedy spojrzysz na biało-czerwoną flagę, przypomnij sobie, że ktoś przed Tobą żył, pracował, walczył i marzył pod tym znakiem.

A teraz przyszła Twoja kolej – by tę flagę nosić z dumą. I być jej godnym.

Kolejnym punktem programu było wyjątkowe przedstawienie przesłań Ojców Konstytucji 3 Maja – Stanisława Augusta Poniatowskiego, Stanisława Małachowskiego, Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja. Ich słowa, zaprezentowane w formie animacji, przybliżyły uczniom wartości i idee, które towarzyszyły tworzeniu ustawy rządowej z 1791 roku .

Po części refleksyjnej przyszedł czas na quiz wiedzy o Konstytucji 3 Maja w aplikacji Quizizz, w którym uczniowie mogli sprawdzić swoją wiedzę w praktyce. Konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem i zdrową dawką rywalizacji.

Jeśli chcecie się też sprawdzić, możecie wziąć udział w quizie! Kliknijcie tu:

https://quizizz.com/join?gc=42176084

Na zakończenie autor prezentacji wręczył nagrody dla laureatów:

1. miejsce – Amelia Doros

2. miejsce – Hanna Kuźdub

3. miejsce – Krzysztof Czapnik

Dziękujemy wszystkim za obecność, uwagę i aktywny udział. Takie wydarzenia nie tylko upamiętniają ważne daty w historii Polski, ale również budują świadomość obywatelską i historyczną wśród młodego pokolenia.