„Prehistoria” jastrzębskiej szkoły

Wiktor Busiakiewicz, pierwszy powojenny kierownik szkoły

Prehistoria, zwana czasem prahistorią, odnosi się do dziejów ludzkości przed wynalezieniem pisma, a w związku z tym, przed pojawieniem się zapisków kronikarskich i dokumentów. W dziejach naszej szkoły, takim okresem jest czas przed 20 lutego 1944r., kiedy to pierwszy powojenny kierownik szkoły, Wiktor Busiakiewicz, rozpoczyna spisywanie kroniki szkoły w Jastrzębiu. Dzięki jednak wnikliwości i dociekliwości niestrudzonego jastrzębskiego kronikarza, Kazimierza Sławińskiego, mamy pewien wgląd w bardziej zamierzchłą przeszłość naszej szkoły. 

 

 

 

 

 

 

 

Kazimierz Sławiński (1943 – 2015)

Dzięki badaniom p. Kazimierza zawartym w pracy Jastrząb /zarys dziejów/ opublikowanej w 1972r., dowiadujemy się, że pod koniec XIX w., szkoła mieściła się w prywatnym domu na terenach należących później do Henryka Karpety i posiadała jedną dużą salę lekcyjną. Nauczyciel, Polikarp Staszewski, rezydował w izbie znajdującej się obok sali lekcyjnej. Do ówczesniej szkoły uczęszczało czterdzieścioro dzieci uczących się w dwóch oddziałach. Trwające od listopada do kwietnia zajęcia prowadzone były w języku polskim i rosyjskim. W pozostałym czasie, dzieci zajmowały się pomocą w pracach rolniczych. Po zakończeniu klasy drugiej, dzieci mogły kontynuować naukę w szkole w Szydłowcu. 

Cytowane przez autora Zarysu dziejów Jastrzębia wspomnienia Bronisława Figarskiego rzucają światło na obraz szkoły z przełomu wieków XIX i XX, kiedy to szkołę przeniesiono już z prywatnej kwatery do specjalnie przygotowanego budynku:

… szkoła zbudowana była około roku 1896 na obecnym tere-
nie magazynu GS. Budynek zlokalizowany został wzdłuż szosy
biegnącej do Szydłowca .Zbudowana była z drewna, kryta gon-
tem. Od ulicy posiadała wejście z gankiem i dwie sale.

Każda sala posiadała po dwa b okna zwrócone do ulicy, ścia-
ny boczne okien nie miały. Budynek był szalowany, malowany.
Od tyłu szkoła posiadała dwa pomieszczenia, z których jedno
/ kuchnia i pokój / były przysposobione na mieszkanie dla
uczącego tutaj jednego nauczyciela. Początkowo uczył nau-
czyciel Cybur, potem Ryłko. Teren szkoły nie był ogrodzo-
ny, nie było też lasu. Las posadzony był dopiero za nauczy-
ciela Ryłkę. Do szkoły uczęszczały już dzieci z sąsiednich
wsi.Między innymi jej absolwentem byk ksiądz Leon Figarski.
Szkoła spaliła się latem 1912 roku po szesnastu latach
istnienia…

W związku z brakiem fotografii przedstawiającej szkołę z 1896r., p. Kazimierz zamieszcza w swej kronice szkic „przekonsultowany” z wychowankami placówki:

W dalszej części pracy, znajduje się rozkład powmieszczeń w tej szkole:

Między 1912r. a 1936r. nauka odbywała się w prywatnych domach. W 1936r. wykończony budynek znany nam dziś jako tzw. stara szkoła, który służył jastrzębskiej edukacji przez ponad sześćdziesiąt lat!